خواص خاکشیر
خاکشی که دربین عامّه مردم، به اشتباه، به«خاکشیر» معروف شده است؛ نیاز به معرّفی ندارد؛ چرا که سالهاست جزء ثابت شربت های خنک تابستانی است. امّا این دانه کوچک و قهوه ای رنگ؛ آن قدر آثار مفید درمانی دارد که انسان را به شگفتی می آورد. در این مختصر به بعضی از آنها اشاره می کنیم.
مزاج
خاکشی، طبیعتی گرم و تر دارد و به همین دلیل، یکی از داروهای مفید برای درمان انواع بیماری های ناشی از افزایش «سودا» در بدن است. طبع خاکشی به گونه ای است که تقریباً هیچ کس با خوردن آن دچار عارضه نخواهد شد. شاید به همین جهت هم هست که افرادی که همه جور غذایی به آنها می سازد و یا توانایی کنار آمدن با هر شرایطی را دارند، خاکشی مزاج می گویند.
آثار درمانی
۱- بواسیر و واریس: خاکشی یکی ازبهترین داروهای خوراکی برای رفع بواسیر و واریس است.اگرخاکشی درابتدای بروز این بیماری ها مصرف شود؛ کاملاً آنها را درمان می کند واگردرمرحله پیشرفته بیماری استفاده شود؛ ازپیشرفت آنها جلوگیری خواهد کرد.(اگر چه در این مرحله نیز بسیاری از بیماران مبتلا به طور کامل درمان می شوند.) به یاد داشته باشید که در بسیاری از افراد دچار بواسیر، خاکشی باعث می شود که موادّ مضرّی که باعث ایجاد بیماری می شوند؛ هر چند وقت یک بار به صورت خونی غلیظ و سیاه رنگ دفع شوند.
۲- ورم لوزه ها: کودکانی که در طول سال، مکرّراَ دچار التهاب و ورم لوزه های خود می شوند؛ با مصرف بلند مدّت خاکشی به ندرت دچاراین عارضه خواهند شد. حتی اگرکودک، تازه دچار ورم لوزه شده باشد و هنوز لوزه ها چرکی نشده باشند؛ خاکشی می تواند آن را درمان کند.
۳- زکام: خاکشی، ترشحات بینی به هنگام سرماخوردگی را بسیارکم می کند و سردرد های ناشی از آن را تخفیف می دهد.
۴- اگزما: اگزما که درمان قاطعی برای آن وجود ندارد؛ اغلب، با مداومت درمصرف خاکشی بهبود می یابد.
۵- شوره سر: شوره سر، که ازعوارض سوء مزاج(بد کار کردن اعضای داخلی بدن) می باشد؛ اغلب، با خوردن خاکشی بهبود می یابد. در مورد خارش قاعده موها نیز این درمان مؤثراست.
۶- ریزش مو: اگر ریزش مو ناشی ازسوء مزاج باشد؛ خاکشی در پیشگیری ازآن بسیار مؤثراست.
۷- آلرژی: خاکشی یکی ازبهترین داروهای ضد ّآلرژی می باشد. در برخی از اقسام حساسیت های غذایی، خوردن خاکشی نیم ساعت قبل از صرف غذا، مشکل را برطرف می کند.
۸- ضعف معده: برخی ازانواع ضعف معده که ناشی ازتجمّع زیاد سودا هستند؛ به درمان با خاکشی پاسخ خوبی می دهند. نشانه این بیماری، خشکی دهان، کم میلی به آب، بی مزه یا بد مزه بودن غذا، بی میلی به غذا، نفخ شکم، بروز برخی دردها در معده و ضعف و لاغری روزافزون است.
۹- یبوست: خاکشی ازبهترین داروها برای رفع یبوست سوداوی یا عصبی روده است که امروزه اغلب مردم، کمابیش، به آن دچارهستند. همچنین یبوست سالمندان و نیز یبوست کودکان و نوزادان- به ویژه اگر همراه با بروزجوش های ریزپوستی باشد- به درمان با خاکشی جواب مناسبی می دهند.
۱۰- اسهال: جالب این است که خاکشی که یبوست را درمان می کند می تواند اثری متضاد در رفع اسهال داشته باشد. برای درمان اسهال؛ باید خاکشی را به صورت یخمال استفاده کرد. برای آماده کردن «خاکشی یخمال» باید مقداری خاکشی رادرآب و شکرحل کرده به آن یخ اضافه کنند ومرتباً به هم بزنند تا لعاب دهد و آماده مصرف شود.این نوشیدنی گوارا یکی از بهترین شربت ها برای رفع عطش و گرمازدگی در تابستان است.(البته این نوشیدنی برای رفع اسهال های گرم مفید است و در اسهال های ناشی از سردی و یا در افراد سردمزاج نباید مصرف شود.)
۱۱- میل جنسی: «خاکشی» ؛ ضعف قوای جنسی را( در صورتی که ناشی ازوجود سودای زیاد در بدن باشد)درمان می کند. همچنین بسیاری ازترشّحات رحمی که ناشی ازسودا هستند نیز با خاکشی درمان می شوند.
۱۲- پوست: خاکشی؛ پرده ای ازچربی درسطح بدن ایجاد می کند و موجب لطافت و نرمی پوست می شود.(البته این مساله به معنای چاق کننده بودن خاکشی نیست.)
۱۳- ورم ها: ضماد کردن خاکشی بر روی پوست، انواع ورم های سفت پوستی و زیرپوستی را نرم می کند.
۱۴- سایرآثار: خاکشی رنگ چهره را بازمی کند؛ در رفع گرفتگی صدا مؤثّر است و در درمان خون ریزی سینه هم نافع است.
روش مصرف:
توصیه ما برای مصرف«درمانی» خاکشی آن است که یک قاشق مربّاخوری از آن را در یک استکان آب جوش ریخته به آرامی میل نمایید. راه مناسب تر آن است که بگذاریم خاکشی به اندازه ۵-۴ قل، آرام بجوشد. البته زیاد جوشیدن خاکشی، آن را تلخ خواهد کرد. در صورت تمایل از کمی نبات یا عسل برای شیرین کردن آن استفاده کنید. بهتراست خاکشی را قبل ازمصرف کمی بکوبید. بسته به شدّت بیماری مصرف خاکشی از یک تا سه بار در روز توصیه می شود.
مصرف خاکشی به صورت شربت خنک نیزاثرات مفید زیادی دارد؛ امّا اثرات کامل درمانی از آن حاصل نمی شود.
با توجّه به نوع زندگی، تغذیه و وضعیت مزاجی مردم دراین روزها؛ به نظر می رسد که اغلبِ ما نیاز به مصرف روزانه خاکشی داریم؛ اگر هم برایمان مقدورنیست؛ در صورت بروز هر یک ازمشکلات فوق الذکر؛ باید مصرف خاکشی مّد نظر قرارگیرد.
چند تذکّر:
– خاکشی عارضه خاصّی ایجاد نمی کند و محدودیت خاصی درمصرف آن وجود ندارد و برای همه، حتی نوزادان نیز قابل استفاده است؛ تنها افراد معدودی ممکن است با مصرف آن کمی دچار دل پیچه شوند.
– با خوردن خاکشی ممکن است رنگ مدفوع سیاه شود که این مسأله امری طبیعی است و می تواند نشان دهنده دفع موادّ سوداوی بدن باشد.