چاره موی آسیب دیده ترمیم است یا قیچی؟
طیف درجات آسیب دیدگی مو بسیار وسیع است و می تواند از آسیبی ساده به کوتیکول باشد تا موخوره های گسترده. با توجه به درجه آسیب دیدگی مو اقدامات درمانی و مراقبتی متفاوتی پیش رو داریم؛ اگرچه در بسیاری موارد برای موخوره راهکارهایی هم داریم، در صورتی که مو وارد مرحله بسیار پیشرفته آسیب شود باید بخش آسیب دیده را قیچی کرد تا جایی که دیگر موخوره دیده نشود. برای پی بردن به روش هایی که به ترمیم موی آسیب دیده کمک می کنند. در این مطلب با دکتر بقایی، داروساز و رئیس انجمن متخصصان شیمی کازماتیک کشورهای خاورمیانه، گفت و گو کرده ایم.
آیا در بازار محصولی وجود دارد که موخوره را درمان کند و خانم ها مجبور به کوتاه کردن موهای خود نشوند؟
موخوره زمانی ایجاد می شود که کورتکس یا همان لایه داخلی مو آسیب جدی دیده و این آسیب به هیچ وجه ترمیم پذیر نیست و به اصطلاح زمانی که موخوره ایجاد شود دیگر کار از کار گذشته است. محصولاتی که برای مواجهه با موخوره عرضه می شوند تنها با انواع مختلف مواد پوشاننده انتهای شاخه شاخ شده را به هم می چسبانند و برای مدتی کوتاه از پیشرفت موخوره و بازشدگی تار مو به سمت بالا جلوگیری می کنند و در یک کلام، اصلا ماده ترمیم کننده موخوره نداریم.
موخوره باعث از بین رفتن کوتیکول بخش های پایینی مو می شود در نتیجه معبری برای خروج آب موجود در تار مو باز شده و به این ترتیب رطوبت و آب قسمت های بالاتر مو هم از این راه خارج می شوند و به تدریج بخش های جوان تر مو که نزدیک کف سر هستند هم آسیب می بینند.
محصولات مراقبتی به موهای دچار موخوره کمک می کنند؟
مواد مراقبتی مو تنها می توانند آسیب هایی که منجر به موخوره نشده اند را با مکانیسم برگرداندن زاویه مناسب کوتکیول های مو و پوشش خلل و فرج روی تار مو ترمیم و به سلامت مو کمک کنند. برخی محصولات هم با ممانعت از خروج رطوبت، محافظت از آفتاب و مواد اکسنده، حجم دهندگی و ممانعت از وزشدن مو از مو نگهداری می کنند.
در بازار محصولات مراقبتی مو تنوع محصول زیاد است. خوانندگان ما با توجه به درجه و نوع محصولاتی را انتخاب کنند؟
هر محصولی که در بازار است اثر خود را بنا به مکانیسم هایی که ذکر شده بر مو می گذارد؛ حالت فیزیکی و شکل عرضه آن به بازار در قالب واکس، پماد، کرم، ژل، اسپری، محلول، کف، فوم و… تنها به علت بازاریابی و مشتری پسندی محصول است. مصرف کننده باید به کارایی و اثربخشی محصول توجه کند و نباید قالب به خصوص عرضه محصولات پایه ای او را فریب دهد. به عبارتی تولیدکنندگان هرازگاهی برای جذب مصرف کننده ممکن است محصول خود را به شکل فیزیکی جدیدی ارائه دهند که قبلا در بازار زیاد به چشم نخورده است.
منظورتان را با مثال بیشتر توضیح می دهید؟
مثال سرم های ۲ فاز ماده جدیدی نیستند بلکه ۲ فاز روغنی و آبی هستند که ماده امولسیون کننده به آنها اضافه نشده است. این ۲ فاز با افزودن ماده رنگی کاملا متمایز از هم دیده می شوند. حالا کافی است به این محصول امولسیون کننده بیفزاییم، درست شبیه کرم می شود یا مثلا روغن های مو را در قالب آمپول عرضه می کنند که خریدار با خود بگوید این یک محصول ویژه درمانی است؛ درست مانند آمپول کم مقدار با اثر سریع.
نحوه اثربخشی نرم کننده ها چگونه است؟
قبل از هر چیز باید بدانید نرم کننده اصطلاح رایج نادرستی است؛ آنچه به آن نرم کننده می گوییم در اصل حالت دهنده است. حالت دهنده ها ۳ نوع اند؛ اول روغنی که با خاصیت روان کنندگی مو را لیز و حالت پذیر می کنند، اثر این مواد پایدار نیست و بعد از مدتی کوتاه از مو پاک می شود.
دوم موادی که بار الکتریکی مثبت دارند و با رونشست بار مثبت آنها بر بخش های آسیب دیده مو که (مملو از بار منفی است) خلل و فرج این نواحی پوشانده می شود. سومین گروه که گرانترین گروه هم هستند ترکیبی از ۲ گروه اول و دوم اند.
موخوره زمانی ایجاد می شود که کورتکس یا همان لایه داخلی مو آسیب جدی دیده باشد
تفاوت ماسک و حالت دهنده داخل حمام و بعد از حمام چیست؟
ماسک داخل حمام یا Rinse Off دارای بار مثبت است و ماندن آن بر پوست سر سبب حساسیت و خارش می شود بنابراین باید بعد از دقایقی ماندن روی مو شسته شود اما ماسک های بعد از حمام Leave On بار مثبت ندارند و حاوی مواد چرب و سیلیکون اند و ماندن آن ها روی مو باعث حساسیت نمی شود. این مواد قاعدتا باید تا شستشوی بعدی روی سر بمانند که البته به مرور از مو جذب، پاک یا اکسید می شوند. فردی که موی خیلی خشکی دارد باید از هر دوی این مواد استفاده کند؛ فردی که مویش کمی خشک است باید نوع Rinse Off و فردی هم که موی معمولی دارد باید نوع Leave On را به کار ببرد.
برخی افراد مصرف روغن زیتون را برای مو توصیه می کنند. عده ای می گویند مگر مو سالاد است؟! اخیرا هم برای روغن گران آرگان تبلیغ می شود. لطفا در این مورد هم راهنمایی کنید.
در موارد خشکی، خارش و حساسیت پوست کف سر باید از روغن هایی که وزن مولکولی کم و مقدار زیادی ویتامین E دارند استفاده کرد؛ یعنی به ترتیب روغن های جوجوبا، نارگیل و آرگان. گاهی موهای فرد آنقدر خشک است که شستن آلودگی سرش باعث از بین رفتن همان اندک چربی ساقه مویش می شود بنابراین باید روغن هایی را به کار ببرد که هنگام شستن به جای روغن تار مو، این روغن ها، شسته شوند.
در چنین روغن هایی باید ترکیب اسید چرب و ویتامین E کنار هم حداکثر ممکن باشد، یعنی به ترتیب روغن های آووکادو، آرگان و زیتون. در مواقعی که فرد در آب و هوا یا محیطی مرطوب قرار دارد کوتیکول های مویش از هم باز می شوند که برای جلوگیری از وزشدن مو در چنین شرایطی باید از روغن هایی که حداکثر ترکیب اسیدهای چرب اشباع و تک غیراشباع کنار هم را دارند استفاده کند. یعنی به ترتیب روغن های جوجوبا، نارگیل، آووکادو، زیتون، بادام و آرگان.
بعد از شامپو زدن هم باید از روغن هایی که اسیدهای چرب چند غیراشباع بیشتری دارند مصرف کرد یعنی روغن های کرچک، تخم کتان و هسته انگور. بنابراین قبل از هزینه کردن توجه کنید روغن را برای چه کاربردی نیاز دارید و در هر مورد با توجه به اولویت ذکرشده روغنی مناسب را انتخاب کنید و اگر فروشنده یا دیگران درباره مثلا روغن آرگان تبلیغ می کنند دلیلی ندارد که این روغن برای هدف شما مناسب باشد.
۲ سوال رایج درباره حالت دهنده و ماسک مو
از کجا بفهمیم کدام حالت دهنده یا روغن است؟
محصول مورد نظر باید برچسب وزارت بهداشت را داشته باشد؛ در غیر این صورت تشخیص اصل از تقلبی بودن در دانش مصرف کننده نیست و باید به آزمایشگاه های تخصصی تجزیه مواد سپرده شود. در مورد سازگاری و اثربخشی محصول هم بهتر است قبل از خریداری آن محصول را امتحان کنید و بعد از ۲۴ ساعت با توجه به بررسی نتیجه محصول را بخرید.
آیا مواد مغذی، ویتامین ها و پروتئین های ماسک مو واقعا مو را تغذیه می کنند؟
ویتامین ها و مواد مغذی برای اثرگذاری باید جذب تار مو شوند. یعنی از کوتیکول مو بگذرند و مولکول آنها خیلی بزرگ نباشد، به علاوه پایه روغنی داشته باشد. بنابراین اگر این مواد در تبلیغ محصولی ذکر می شوند باید بررسی کرد آیا تولیدکننده توانسته این مواد را به نحو موثر وارد فرمولاسیون خود کند تا محصولش کارایی مورد انتظار را داشته باشد یا نه؟ پپتیدها و اسیدهای آمینه هم از طریق جانشینی در ساختار پروتئینی مو می توانند اثرگذار باشند که باز هم کارایی آنها در هر محصولی باید بررسی شود.